başka dillerden alınan kelimeleri uyarlamak, başka dillerden kelime almak, dillere göre ses yapıları, ses değişimleri, ünsüz değişimleri
TÜRKÇE214 [09] YABANCI KÖKENLİ KELİMELERYABANCI KÖKENLİ KELİMELER
Arabca’dan alılmış kelimelerde; monca yapmak, daha uygun olur kibi körünyür [Türk Tılları’da kullanır kän]:
| غ | → | ğ | • |
ق | → | g | • |
ك |
→ | k | • |
ه ح خ | → | h |
Ayrıca, kelimelerin, olarıŋ asıllara en yakın biçimlerde almak; kib “b → p”, “d → t” tönüşümleri yapmamak.
# İstisnalar olabilir.
ÖRNEKLER
|
KÖK |
İSTANBUL AGIZI’YA KEÇMİŞ BİÇİMDEKİ TÜREMİŞLER |
UYGUN BİÇİMLER |
| غلب | galebe, galip, galibiyet, mağlup | ğalebe, ğalib, ğalibiyet, mağlub |
| غيب | kayıp, gaip, gaybî, gıybet, gıyap, gıyabî, gıyaben | ğayıb, ğaib, ğaybî, ğıybet, ğıyab, ğıyabî, ğıyaben |
| قبل | kabul, kabile, mukabele, ikbal, istikbal, kabiliyet, makbul, mukabil, müstakbel | gabul, gabile, mugabele, igbal, istigbal, gabiliyet, magbul, mugabil, müstagbel |
|
كتب |
kitap, kütüphane, kitabe, kitabet, kitabî, mektep, kâtip, mektup |
kitab, kütübhane, kitabe, kitabet, kitabî, mekteb, kâtib, mektub |
| دخل | dâhil, dâhili, müdahale, duhul, ithal |
dâhil, dâhili, müdahale, duhul, idhal |
# “ğ” ile “ğayn”, farklı sesler ér. “g” ile “gaf”, farklı sesler ér.
# Türkçe kökenli kelimeler, “ğ” sesi-harfi ile başlamaz lär.
# Burada mun konuya, “ünsüz tegişimleri” konusu ile munuŋ ilinti nedeni ile teginildi.
# Yine de bu blogda, yabancı kökenli kelimeler konusuda, titiz tavranılmamış olabilir. Çünkü yabancı kökenli kelimeler, Türkçe-21 Biçimi’deki ana konulardan émez.
# Arabca grameri bilmeyenler anlayabilcek şekilde, monca tiyilebilir: Arabca’da bazı “yapım ekleri”, köküŋ başa kelir; bazı “yapım ekleri”, köküŋ sona kelir. Yukarıdakı tabloyun anlamak açısıdan; munun ek bilgi olarak vermekte yarar olabilir.
Ayrıca bak: TÜRKÇE211 [11] ÜNSÜZ TEGİŞİMLERİ ve TÜRKÇE212 [05] SESLER
Türkçe-21 Sitesi
