ek genişlemeleri, ek genişlemesi, gezegen, kaçamak, karmaşık, olağan, sallantı, sarmaşık, tutamak, yapım eki, yapım ekleri
TÜRKÇE212 [13] EK KENİŞLEMEGLERİBAZI EK KENİŞLEMEGLERİ
Kib;
- “-an, -en” eki; “g” ilen kenişleyerek “-gan, -gen” olmuş; “m” ilen kenişleyerek “-man, -men” olmuş,
- “-mak, -mek” eki; “a, e” ilen kenişleyerek “-amak, -emek” olmuş kibi.
FF : Fiilden Fiil Yapan Yapım Eki
Fİ : Fiilden İsim Yapan Yapım Eki
İF : İsimden Fiil Yapan Yapım Eki
İİ : İsimden İsim Yapan Yapım Eki
Fİ : Fiilden İsim Yapan Yapım Eki
İF : İsimden Fiil Yapan Yapım Eki
İİ : İsimden İsim Yapan Yapım Eki
|
EK |
TÜR |
ÖRNEKLER |
|
-cık, -cik, -cuk, -cük ; -çık, -çik, -çuk, -çük |
İİ | tosun-cuk, köpek-çik, yavru-cuk, anne-cik, yavaşça-cık |
| -acık, -ecik | İİ | tar-acık |
| -ıcık, -icik, -ucuk, -ücük | İİ | az-ıcık, bir-icik |
| -ç | Fİ | kazan-ç, ınan-ç |
| -nç ; -(ı)nç, -(i)nç, -(u)nç, -(ü)nç, | Fİ | iste-nç, kül-ünç, kork-unç |
| -ç ; -(a)ç, -(e)ç | Fİ | tıka-ç, kalk-ır-aç, say-aç ; kül-eç |
| -gaç, -geç |
Fİ | yüz-geç, kıs-gaç |
| -maç, -meç | Fİ |
yırt-maç, bula-maç, al-maç |
|
-baç, -beç |
Fİ |
kır-baç, saklan-baç (/sakla-mbaç), tolan-baç (/tola-mbaç) |
| -g ; -(a)g, -(e)g | Fİ |
başla-g (başlangıç), tap-ag (hürmet, hizmet), adla-g (ad verilmiş) |
| -mag, -meg (Türkçe-21) | Fİ | kavur-mag, tök-meg, süz-meg, kabart-mag |
| -amag, -emeg (Türkçe-21) | Fİ | aş-amag |
| -k; -(a)k, -(e)k | Fİ | er-ek, tön-ek, tur-ak |
| -mak, -mek | Fİ | çak-mak, ye-mek (gıda), yi-mek (bir eylem), ek-mek, yürü-mek |
| -amak, -emek | Fİ | kaç-amak, tut-amak |
|
-gak, -gek |
Fİ |
iç-gek (vampir, içkäk), ar-gak (mekik ipliki, atkı, arkag) |
| -k; -(ı)k, -(i)k, -(u)k, -(ü)k | Fİ | buna-k, çürü-k, aç-ık |
| -mık, -mik, -muk, -mük | Fİ | kıy-mık, kus-muk |
| -l ; -(a)l, -(e)l | Fİ | ışı-l, çat-al |
| -sal, -sel | Fİ |
uy-sal, kör-sel (görsel) |
| -l ; -(ı)l, -(i)l, -(u)l, -(ü)l | İİ | tek-il, buz-ul |
| -sıl, -sil, -sul, -sül | İİ |
yok-sul, var-sıl, dudak-sıl |
| -l ; -(a)l, -(e)l | İİ | toga-l, ilk-el, kültür-el, ulus-al |
| -sal, -sel | İİ | kum-sal, bölge-sel |
| -an, -en; -(y)an, -(y)en | Fİ | kır-an, tuy-an, bil-en, bak-an, çagla-(y)an, tamla-(y)an |
| -gan, -gen |
Fİ | alın-gan, yapış-gan |
|
-agan, -egen |
Fİ |
kez-egen, ol-agan |
| -man, -men | Fİ | az-man, seç-men, ögret-men |
| -r ; -(a)r, -(e)r ; -(ı)r, -(i)r, -(u)r, -(ü)r | Fİ | yürü-r, kit-er, kel-ir |
|
-mır, -mir, -mur, -mür |
Fİ |
yag-mur, al-mır (hırs, tamah) |
| -ş ; -(a)ş, -(e)ş | FF | yara-ş[mak |
| -maş, -meş | FF | sar-maş[mak, kar-maş[mak |
| -tı, -ti, -tu, -tü | Fİ | sallan-tı, tiksin-ti, karar-tı, togrul-tu |
|
-ntı, -nti, -ntu, -ntü; -(ı)ntı, -(i)nti, -(u)ntu, -(ü)ntü |
Fİ | salla-ntı, çık-ıntı, tök-üntü |
|
-gı, -gi, -gu, -gü ; -kı, -ki, -ku, -kü |
Fİ |
say-gı, bil-gi, bas-kı |
|
-gı-n, -gi-n, -gu-n, -gü-n ; -kı-n, -ki-n, -ku-n, -kü-n |
Fİ |
say-gın, bil-gin, ol-gun, kes-kin |
# Türkçe-21 Biçimi’de, "ek kenişleten g”ler, “ünsüz uyumu”ya uymaz lär.
Türkçe-21 Sitesi
