02 Haziran 2024

EK GENİŞLEMELERİ

ek genişlemeleri, ek genişlemesi, gezegen, kaçamak, karmaşık, olağan, sallantı, sarmaşık, tutamak, yapım eki, yapım ekleri

TÜRKÇE212 [13] EK KENİŞLEMEGLERİ

BAZI EK KENİŞLEMEGLERİ

Kib;
  • “-an, -en” eki; “g” ilen kenişleyerek “-gan, -gen” olmuş; “m” ilen kenişleyerek “-man, -men” olmuş,
  • “-mak, -mek” eki; “a, e” ilen kenişleyerek “-amak, -emek” olmuş kibi.
FF : Fiilden Fiil Yapan Yapım Eki
Fİ : Fiilden İsim Yapan Yapım Eki
İF : İsimden Fiil Yapan Yapım Eki
İİ : İsimden İsim Yapan Yapım Eki

EK
TÜR
ÖRNEKLER
-cık, -cik, -cuk, -cük ; -çık, -çik,
-çuk, -çük
İİ tosun-cuk, köpek-çik, yavru-cuk, anne-cik, yavaşça-cık
-acık, -ecik İİ tar-acık
-ıcık, -icik, -ucuk, -ücük İİ az-ıcık, bir-icik
kazan-ç, ınan-ç
-nç ; -(ı)nç, -(i)nç, -(u)nç, -(ü)nç, iste-nç, kül-ünç, kork-unç
-ç ; -(a)ç, -(e)ç tıka-ç, kalk-ır-aç, say-aç ; kül-eç
-gaç, -geç
yüz-geç, kıs-gaç
-maç, -meç yırt-maç, bula-maç, al-maç
-baç, -beç

kır-baç, saklan-baç (/sakla-mbaç), tolan-baç (/tola-mbaç)
-g ; -(a)g, -(e)g başla-g (başlangıç), tap-ag (hürmet, hizmet), adla-g (ad verilmiş)
-mag, -meg (Türkçe-21) kavur-mag, tök-meg, süz-meg, kabart-mag
-amag, -emeg (Türkçe-21) aş-amag
-k; -(a)k, -(e)k er-ek, tön-ek, tur-ak
-mak, -mek çak-mak, ye-mek (gıda), yi-mek (bir eylem), ek-mek, yürü-mek
-amak, -emek kaç-amak, tut-amak
-gak, -gek

iç-gek (vampir, içkäk), ar-gak (mekik ipliki, atkı, arkag)
-k; -(ı)k, -(i)k, -(u)k, -(ü)k buna-k, çürü-k, aç-ık
-mık, -mik, -muk, -mük kıy-mık, kus-muk
-l ; -(a)l, -(e)l ışı-l, çat-al
-sal, -sel uy-sal, kör-sel (görsel)
-l ; -(ı)l, -(i)l, -(u)l, -(ü)l İİ tek-il, buz-ul
-sıl, -sil, -sul, -sül İİ yok-sul, var-sıl, dudak-sıl
-l ; -(a)l, -(e)l İİ toga-l, ilk-el, kültür-el, ulus-al
-sal, -sel İİ kum-sal, bölge-sel
-an, -en; -(y)an, -(y)en kır-an, tuy-an, bil-en, bak-an, çagla-(y)an, tamla-(y)an
-gan, -gen
alın-gan, yapış-gan
-agan, -egen
kez-egen, ol-agan
-man, -men az-man, seç-men, ögret-men
-r ; -(a)r, -(e)r ; -(ı)r, -(i)r, -(u)r, -(ü)r yürü-r, kit-er, kel-ir
-mır, -mir, -mur, -mür
yag-mur, al-mır (hırs, tamah)
-ş ; -(a)ş, -(e)ş FF yara-ş[mak
-maş, -meş FF sar-maş[mak, kar-maş[mak
-tı, -ti, -tu, -tü sallan-tı, tiksin-ti, karar-tı, togrul-tu
-ntı, -nti, -ntu, -ntü; -(ı)ntı, -(i)nti,
-(u)ntu, -(ü)ntü
salla-ntı, çık-ıntı, tök-üntü
-gı, -gi, -gu, -gü ; -kı, -ki, -ku, -kü
say-gı, bil-gi, bas-kı
-gı-n, -gi-n, -gu-n, -gü-n ; -kı-n,
-ki-n, -ku-n, -kü-n
say-gın, bil-gin, ol-gun, kes-kin

# Türkçe-21 Biçimi’de, "ek kenişleten g”ler, “ünsüz uyumu”ya uymaz lär.

Türkçe-21 Sitesi

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder